Realisatie duurzame ambities van BAM in stroomversnelling

Iwan Trompert en Alexander Kuijt zijn beiden bedrijfsleider bij BAM Infra Nederland. Vandaag willen ze het hebben over asfalt, de onmisbare drager voor cruciaal transport en noodzakelijk vervoer met miljoenen auto’s, vrachtwagens en ander rollend materieel. Duurzaam asfalt ontwikkelen, produceren en kwaliteit garanderen zit in een stroomversnelling en gemeentes en andere afnemers kunnen hiervan profiteren.

Bij productie en verwerking van het mengsel zand, grind, vulsel en bitumen tot het eindproduct asfalt komt nog heel wat kijken. Zeker als je hier duurzame doelstellingen aan verbindt. De ambitie om te verduurzamen zit lang niet in elk bedrijf. BAM doet dit al jaren en innoveert continu met duurzaamheid als belangrijk ingrediënt. Daarboven staan alleen veiligheid en kwaliteit.

Iwan is verantwoordelijk voor de asfaltverwerking en draagt zorg voor de mensen en het materieel. Alexander beheert projecten. Hand in hand maken zij de duurzame ambities van BAM waar. Je kunt wel willen, maar het moet ook kunnen. Er gebeurt nu veel. Eenvoudigweg omdat er veel kan. Bovendien vraagt de markt nu om duurzaamheid, bijvoorbeeld vanwege aanbestedingen, behalen van certificeringen en om te voldoen aan regelgeving.

Iwan: “De aanloop naar de ontwikkelingen van vandaag was een lange. Ik begrijp dat uitleg op zijn plaats is. De stand van de techniek is dusdanig dat zowel materieel, productietechnieken, personeel en knowhow optimaal ingezet kunnen worden om de regelgeving in acht te nemen. Iets dat enkele jaren geleden volstrekt onmogelijk was.

Elektrische auto’s zijn er al een tijd. De wereldmarkt neemt dan ook jaarlijks miljoenen elektrische voertuigen af. Dat is in de gespecialiseerde wegenbouw een heel ander verhaal. Wij investeren zelf in onze technieken en materialen. Deze machines worden ons niet op een presenteerblaadje aangereikt. Elektrische asfaltspreid machines, of een versie met waterstofverbrandingsmotor, was er nog niet.

Daarnaast is energie een factor geworden om rekening mee te houden. Voor de productie van asfalt is gas nodig. En gas is eindig, hebben we onlangs met z’n allen kunnen zien. Wij passen methoden toe die veel minder gas verbruiken dan jaren geleden.”

Ambities op een rij

Iwan vervolgt: “Wij stippen op deze vier pagina’s kort en goed vijf zaken aan: verduurzaming van asfalt, aanpassing van gedrag, ontwikkeling van elektrisch materiaal, verduurzaming van transport en de mogelijkheid om waterstof toe te passen in ons materieel.

Eind vorige eeuw vroeg de markt er niet om. Door de duurzame ambities van BAM boekten wij toen al stap voor stap vooruitgang. We richtten ons destijds eerst op de productie van asfalt. Meer wegen betekent meer asfalt. Hoe efficiënter en schoner wij produceren, hoe beter. Uit deze overtuiging ontstond ‘Lage Temperatuur Asfalt’. Er is zelfs een Wikipedia-pagina over LEAB (Laag Energie Asfalt Beton), een door BAM ontwikkeld soort asfalt met een lagere productietemperatuur van 95°C in plaats van 150-160°C. Dit scheelt 20-30% energie (met name gas) en uitstoot van CO2. De patenten voor LEAB zijn internationaal vastgelegd en zorgden toen al voor nieuwe normen in asfaltproductie.”

Optimale inzet materieel

“Onze kennis en innovatie delen we in het buitenland en passen we ook toe op het gedrag van personeel. Door te meten, weten we hoe materieel optimaal in kunnen zetten. Verduurzaming van ons machinepark kan niet van de een op de andere dag gerealiseerd worden. Tussen gespecialiseerde apparatuur ontwikkelen en aanschaffen zit tijd en veel geld. Op de recente vakbeurzen tonen de belangrijkste fabrikanten nu prototypes die binnen enkele jaren te bestellen zijn. BAM Infra Nederland is zelf al tijden bezig met de ontwikkeling van elektrische walsen en toepassing van waterstof in het bestaande wagenpark.

In de tussentijd maken we zo optimaal mogelijk gebruik van de bestaande middelen. Door gedrag aan te passen en ervaringen te delen, maken we personeel bewuster van hun energieverbruik, kiezen efficiënte toepassingen en halen bereikbaar kwalitatief resultaat binnen de huidige bandbreedte. De invloed van onze medewerkers is enorm. De winst die daarmee te behalen valt, is dus ook enorm. We zien 20% energiebesparing. Totdat de nieuwe machines in groten getale beschikbaar komen, halen we met gedragsaanpassing uiterst positieve effecten. En dat gedrag is ook duurzaam: als het goed is wordt ook nieuw materieel (straks) optimaal gebruikt.” 

Elektrisch en efficiënt

“Ons programma ‘Het Groene Draaien’ slaat aan. Mensen worden steeds bewuster van hun omgang met de beschikbare energie. Thuis en op het werk. En nu de volgende stap. Een diesel in een bouwmachine was tot voor kort prima: met filters lukt aansluiting op bestaande regelgeving en de brandstof was betaalbaar. Dat is intussen veranderd. En alternatieven voor diesel waren er niet. Zeker niet voor de zwaardere machines van 100 kW en meer. Net als andere aanbieders voerden we uitgebreid gesprekken met onze leveranciers. Daaruit bleek al snel dat de duurzame ambities van BAM verder reikten dan het beschikbare aanbod.

In samenwerking met eigen technici en gespecialiseerde bedrijven zoals New Electric en Koninklijke van Twistntwikkelen we nu materieel, zoals bijvoorbeeld een elektrisch aangedreven wals die sinds 2020 operationeel is. Dat smaakte snel naar meer. Een doelstelling is nu om de productie en verwerking van asfalt (ter plekke) volledig emissieloos te maken.

Voor het transport werken we samen met Millenaar & Van Schaik en Jan Bakker Transport. Beide bedrijven zetten zich in voor een zo duurzaam mogelijke werkwijze, bijvoorbeeld door te investeren in duurzame transportmiddelen voor vervoer van de asfaltproductie naar een project. Ondertussen gaan wij door met het emissieloos maken van ons asfaltmaterieel. Begin dit jaar is de eerste elektrische asfaltspreidmachine in gebruik genomen. Deze zomer hadden we de primeur met een asfaltspreidmachine met een waterstofverbrandingsmotor. De vaart zit erin. Er volgt nu snel meer materieel. Voor dit jaar hebben we de doelstellingen gehaald. Op naar 2023.”

Kennis delen en informatie geven

“Het is belangrijk dat we onze kennis delen en informatie geven aan partijen die om asfalt vragen. Gemeentes en andere afnemers nodigen we dan ook graag uit contact op te nemen met Sanne van Vliet, commercieel manager. Zij maakt graag een afspraak om grondig te bekijken wat het beste antwoord is op de gestelde vragen om zo emissieloos als mogelijk te asfalteren.”