Bescherming van data & databanken: wees bewust van uw bewijslast
De Databankenwet: wat betekent bescherming?
Volgens de Databankenwet ontstaat automatisch bescherming zodra je een databank tot stand brengt. Die bescherming geldt zonder registratie en stelt de producent in staat anderen te verbieden een substantieel deel van de inhoud op te vragen, te kopiëren of te hergebruiken. Essentieel hierbij is aantoonbare substantiële investering. Dit gaat niet om de inhoud zelf (bijvoorbeeld de originele data), maar om de inspanning in de selectie, ordening, controle of presentatie ervan. Zonder bewijslast van die investering is geen bescherming mogelijk. Bescherming geldt maximaal 15 jaar vanaf productie. Bij ingrijpende wijzigingen (kwalitatief of kwantitatief) begint die termijn opnieuw.
Wat heeft bescherming nodig: data versus databank
- Auteursrecht dekt creatieve werken: originele teksten, foto’s, software, interface-ontwerpen.
- Databankenrecht beschermt de structuur van een database waar substantiële investering in zit.
- Ruwe data—onbewerkt feitenmateriaal—valt alleen onder databankenrecht als er substantiële inspanning werd geleverd.
Juridische stappen bij inbreuk
Bij vermoeden van inbreuk kun je:
- Auteursrecht of databankenrecht inroepen.
- Bijzonder: voor databankenrecht moet bewijs geleverd zijn van investering (in tijd, geld, organisatie).
- Gebrek aan bewijs leidt tot afwijzing van claim: de rechter toetst nadrukkelijk of dat investeringskarakter aanwezig is, zoals bleek in de zaak Tracpartz.
Bewijslast voor databankenbescherming
Het is van cruciaal belang om:
- Schriftelijke documentatie te bewaren van de investering — urenregistratie, facturen, kostenplaten.
- Aantonen dat de databank systematisch is opgebouwd, geordend en onderhouden, volgens kwalitatieve of kwantitatieve criteria.
Praktische tips voor databankhouders
- Documenteer bij de start en tijdens onderhoud alle investeringen in het verzamelen, ordenen en presenteren van data.
- Bewaar administratie zoals facturen, urenstaten of contracten met IT-specialisten.
- Zorg dat er bij wijziging van inhoud opnieuw begint teltermijn van 15 jaar kan worden onderbouwd.