Op bedrijventerrein Boekelermeer staan ondernemers voor een grote uitdaging: netcongestie. De wens om te verduurzamen en te elektrificeren is groot, maar de capaciteit van het elektriciteitsnet schiet tekort op het bedrijventerrein. Bedrijven willen zonnepanelen plaatsen, elektrische vrachtwagens opladen of overstappen op warmtepompen, maar lopen tegen harde grenzen aan. Om toch vooruit te kunnen, is er een uniek samenwerkingsverband ontstaan: Energie Coöperatie Boekelermeer UA op Ring 117.
Een collectieve oplossing
“Individueel is dit probleem nauwelijks op te lossen,” legt Martijn Vlek, procesregisseur van het project, uit. “Een grootverbruiker die zijn eigen batterij aanschaft, is kostbaar en vaak niet duurzaam. Door samen te werken ontstaat wél handelingsperspectief. Bedrijven met verschillende energieprofielen kunnen elkaar aanvullen: waar een productiebedrijf overdag veel verbruikt, hebben transportbedrijven juist ’s avonds pieken vanwege het laden van vrachtwagens. Door gezamenlijk afspraken te maken en slim te sturen, wordt de beschikbare capaciteit optimaal benut.”
De vier koplopers
De kern van het initiatief ligt op Ring 117, een elektriciteitskabel onder de Boekelermeer waar het capaciteitsprobleem het meest nijpend is. Om hier een oplossing voor te vinden, is gezocht naar een mix van bedrijven die elkaar konden aanvullen: ondernemingen die deels capaciteit beschikbaar hadden en bedrijven die juist extra capaciteit nodig hadden. Zo ontstond een samenwerking waarin vraag en aanbod slim samenkomen.
Er is bewust gekozen om niet direct met een groot collectief van bedrijven te starten. “Met zoveel partijen tegelijk is het moeilijk om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen,” licht procesregisseur Martijn Vlek toe. “Door te beginnen met drie à vier koplopers konden we snel de basis leggen, afspraken vastleggen bij de notaris en de noodzakelijke stappen in gang zetten. Vanuit die stevige basis kunnen medio volgend jaar ook andere bedrijven aansluiten bij de oplossing die we hier ontwikkelen.” Er zijn vier bedrijven gevonden die bereid zijn om te investeren in het oprichten van de Energie Coöperatie.
Vertrouwen als basis voor groei
“Op de Boekelermeer zijn veel initiatieven en ideeën om het probleem van netcongestie aan te pakken,” vertelt Marlon Broekman (Sarawak Nederland B.V.), bestuurslid van de coöperatie. “Het is waardevol dat wij met elkaar aan tafel zijn gaan zitten en hebben uitgesproken: hier gaan we samen voor. Dat vertrouwen en die gezamenlijke keuze vormen de basis om het initiatief verder uit te bouwen. Uiteindelijk willen we dat andere bedrijven zich ook kunnen aansluiten bij de coöperatie – uiteraard op vrijwillige basis.”
Bestuurslid Jaap Schuurman (Stad Alkmaar Logistics) legt het belang van samenwerking uit met een beeldende vergelijking: “Begin 1900 kwamen de eerste auto’s op de weg. Twintig jaar later werden dat er zoveel dat er verkeersregelaars nodig waren. Nog eens twintig jaar later kwamen de verkeerslichten om te voorkomen dat alles vastliep. Met energie werkt het net zo. Als iedereen op hetzelfde moment stroom vraagt, ontstaat filevorming op het net. Maar zodra we afspraken maken en het gebruik slim spreiden, lossen we de opstopping op en kan iedereen vooruit.”
Steun van partners
Het bijzondere aan dit project is dat de Bedrijvenvereniging Boekelermeer zelf een overheidsprobleem oppakt: netcongestie. Dat gebeurt niet alleen met steun van de deelnemende ondernemers, maar ook met partners als de gemeente Alkmaar, de provincie Noord-Holland en de Ontwikkelingsmaatschappij NHN. Ook de Rabobank ondersteunt het project met het coöperatief dividend. “Rabobank ziet de maatschappelijke waarde en kiest bewust om hieraan bij te dragen,” zegt Vlek.
Voorbeeld voor Nederland
Hoewel er landelijk honderden initiatieven zijn, zijn er pas enkele Smart Energy Hubs daadwerkelijk operationeel. De Boekelermeer hoort straks bij deze voorlopers. “We bouwen niet voor de korte termijn,” benadrukt Martijn. “Het doel is een schaalbaar platform waar later ook andere bedrijven op kunnen aansluiten. Zo ontstaat er een collectieve oplossing die niet alleen ons bedrijventerrein vooruithelpt, maar als voorbeeld kan dienen voor heel Nederland.”