BAM timmert innovatief aan de weg

MN/ZKIJ, GBC, MJOP, SMA, LEAB, AI….. voor de doorgewinterde BAM-medewerker gesneden koek. BAM is zelf ook een afkorting, hoewel de naam ‘Bataafse Aannemings Maatschappij’ de lading sinds 1992 niet meer dekt. De afkorting werd de merknaam en het bedrijf specialiseerde zich in verschillende vakgebieden, waaronder infrastructuur. Bij BAM Infra Nederland wordt innovatief én duurzaam aan de weg getimmerd.

BAM onderhoudt voor een periode van tien jaar een aantal provinciale wegen in Noord- en Zuid-Holland, om precies te zijn: de N-wegen en vaarwegen in de gebieden Midden-Noord (MN), Zuid-Kennemerland/IJmond (ZKIJ) en het oostelijk deel van provincie Zuid-Holland. “In een tijdsbestek van tien jaar kun je structureel met elkaar investeren en innoveren”, vertelt bedrijfsleider Gerard Murck. Het gebiedscontract is aangenomen door de Combinatie BAM Infra Nederland, groenaannemer Krinkels en technisch bedrijf Engie. “Naast de asfaltverhardingen vallen ook de bermen, het groen, de bomen en technische elementen zoals beweegbare bruggen onder het onderhoud en beheer van deze Combinatie”, legt projectleider Tom van Beekum uit.

Klein en groot onderhoud

“Je komt ons vaak tegen als je onderweg bent op een van de N-wegen”, vertelt Murck. “Maar we doen meer dan alleen het beheer en onderhoud. We lossen ook schades en calamiteiten op. Dat deed de provincie vroeger zelf, nu hebben wij het in ons beheer- en onderhoudspakket. We vervangen de vangrail als er een auto tegenaan gezeten heeft, ruimen olie van de weg op, pompen een ondergelopen tunnel leeg, zetten een losse brugleuning weer vast, vervangen asfalt als er gaten in het wegdek zitten en bestrijden de gladheid in de winter. We zijn niet alleen verantwoordelijk voor het wegdek, maar ook voor alles om de weg heen en de viaducten, bruggen, duikers en tunnels, de zogeheten kunstwerken; bij elkaar zo’n 225.000 assets.”

Van visueel naar video

Vroeger werden de N-wegen visueel geïnspecteerd door ‘kantonniers’. Oftewel: weginspecteurs gingen dagelijks langs de wegen om met eigen ogen te zien hoe het wegdek en de bermen erbij lagen en maakten daar rapportages van op. De afgelopen decennia werd voor inspectie en metingen meer en meer gebruikgemaakt van videobeelden. Die beelden werden daarna nog door een weginspecteur zelf nagekeken en de bevindingen op de kaart ingetekend. Tot vorig jaar.

Kunstmatige intelligentie

BAM werkt sinds het begin van 2021 met geavanceerde apparatuur en innovatieve software; er wordt gebruikgemaakt van kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI). Van Beekum: “Een videowagen met camera’s rijdt over onze N-wegen en brengt alles op en rond de weg in kaart. Alle data wordt ingelezen in een computer. Met behulp van AI wordt elk gat, elke scheur, elke rafeling, schade aan het asfalt, vangrail, belijning, bebording, hectometerpaaltjes en berm geregistreerd en ingetekend. Dat bestand leggen we over een geografische kaart. Zo kunnen we de exacte locatie én de ernst van de schade in kaart brengen. Ook bepalen we of de vangrails en bermen nog wel op de juiste hoogte zitten en of het asfalt nog aan de juiste beeldkwaliteitsklasse voldoet. Zo heb je een complete analyse van je werkgebied. Met behulp van AI zijn we nu sneller en completer met het in kaart brengen van de status van het areaal. Duurde het uitwerken van de gegevens voorheen vier tot zes weken, nu is alles binnen twee weken klaar.”

Scherpe analyse

Het samenvoegen van alle data, videobeelden, metingen en de toekomstverwachtingen met betrekking tot verkeersdruk, vormen de basis voor het dynamisch meerjaren onderhouds-planningssysteem (MJOP). Van Beekum: “Een rekentool, ontwikkeld door BAM, berekent op basis van alle data per wegvak wat de theoretische levensduur is, welke schade er nu is en wanneer we onderhoud moeten plegen. Hoe meer inspecties, gegevens en data we in deze rekentool laden, hoe scherper de analyse. De trajecten krijgen elk een kleur, zodat je precies kan zien wanneer de komende jaren welke wegvakken aangepakt moeten worden. De asfaltspecialist controleert steekproefsgewijs of de theoretische gegevens ook kloppen met de praktijk. Dat was het geval.”

Expertise in huis

BAM’mer Jaap van den Elshout is aangesteld als projectmanager en vertegenwoordigt de Combinatie bestaande uit BAM, Engie en Krinkels: “Het is onze uitdaging dat we op het juiste moment onderhoud plegen, voordat het wegdek, de brug of vangrail kapotgaat of bomen overlast gaan geven. Het komt erop neer dat we de hele operationele rol van de provincie en een stuk tactisch onderhoud hebben overgenomen. Als Combinatie doen we meer dan het werk uitvoeren en onderhoud plegen. We denken mee en geven advies over hoe je werkzaamheden sneller, slimmer en duurzamer kunt uitvoeren, zowel voor de korte als de lange termijn. Ook adviseren we hoe je data kunt omzetten naar stuurinformatie, onder meer voor de Provincie. Die expertise hebben we in huis en vormt onze meerwaarde.”

BAM in jouw buurt

“Dit doen we nu voor de provincie Noord-Holland, maar dit is ook voor gemeentes, vakantieparken, wegeigenaren en grote bedrijfsterreinen toepasbaar. Asset management, oftewel het onderhoud en beheer van wegen of wegvakken, is voor allerlei partijen interessant”, aldus Murck. “De meesten kennen ons van groot onderhoud, zien onze machines staan bij grote projecten zoals de Afsluitdijk, maar wij zijn er ook voor kleinere opdrachtgevers. We willen laten zien dat we juist ook een regionale speler zijn die graag met het MKB samenwerkt. Bedrijven met innovatieve en duurzame ideeën zijn altijd welkom bij ons. We werken bijvoorbeeld al met bamboe verkeersborden en houten vangrails.”

Gerecycled asfaltbeton

“Zowel de provincie als BAM heeft ambities op het gebied van duurzaamheid”, vult Murck zijn collega aan. “Daar dragen we binnen dit contract ook aan bij, enerzijds door het verminderen van CO2-uitstoot, anderzijds door het hergebruiken van materiaal dat vrijkomt uit het werkgebied.”  Zo wordt gefreesd asfalt gescheiden van de bitumen. Een deel van de steentjes wordt hergebruikt in SMA-deklaagmengels (SMA = steen mastiek asfalt). “Vijftien jaar geleden waren alle asfaltdeklagen volledig gemaakt van nieuwe materialen. Tegenwoordig werken we met zo’n dertig tot vijftig procent hergebruikt materiaal, maar we willen naar de tachtig tot honderd procent lage energie asfaltbeton als deklaag. Met dezelfde eigenschappen als nieuwe materialen. Lage temperatuur in combinatie met hoog hergebruik is de toekomst”, vertelt Murck.  

Eerste duurzame weg

Normaal asfalt wordt rond de 180 graden gestookt om de bitumen flexibel te krijgen. Lage Emissie Asfalt Beton (LEAB) heeft aan 110 graden Celsius genoeg. “Met goedkeuring van de provincie hebben we in juni het eerste LEAB-deklaag traject afgerond”, aldus Van Beekum. “Een deel van N504 is voorzien van een LEAB-deklaag met nieuwe materialen en een deel heeft LEAB-asfalt met hergebruikte steentjes. We zijn benieuwd hoe dit gaat bevallen, we gaan het zien zodra de eerste inspecties gedaan zijn. En we rijden er zelf natuurlijk ook regelmatig overheen. Tot nu zijn de reacties positief. Weggebruikers zullen geen verschil ervaren. Het is net als gewoon asfalt: zwart. Maar wel een stuk duurzamer.”