Alexanderknoop wordt Hart van Rotterdam-Oost

Het gebied rondom station Alexander in Rotterdam, de zogenaamde Alexanderknoop, wordt een aantrekkelijk stedelijk centrum met volop groen en ruimte voor voetgangers en zo’n 10 duizend woningen. Zo groeit het gebied uit tot het hart van heel Rotterdam Oost.

In opdracht van de gemeente heeft het team van De Zwarte Hond, Felixx Landscape Architects, SITE urban development en Studio Bereikbaar het ontwikkelingsperspectief voor Alexanderknoop gemaakt dat in samenspraak met de gemeente, lokale ondernemers en inwoners tot stand is gekomen. De Zwarte Hond pakte de uitdaging op om het gebied te transformeren en paste de zelf ontwikkelde 6 V-strategie toe; Verdichten, Verblijven, Vermengen, Vergroenen, Verfijnen en Verduurzamen.

Verdichten en Verblijven

Het gebied rond station Rotterdam Alexander is toe aan een verbeterslag. Bestaande functies als winkels en kantoren vragen om een kwaliteitsimpuls. Bewoners uit de omliggende wijken beschouwen het gebied niet als hun centrum. Het doel van de transformatie van het gebied is om er een levendig stadshart te creëren voor Rotterdam Oost én de regio.

Dit betekent een transitie van functionele overstapmachine en perifeer winkelcentrum naar een groene en levendige stedelijke plek om langer te verblijven. Van knoop naar plaats. Om Alexander tot een uitnodigende, prettige omgeving te maken is een stevige ruimtelijke transformatie nodig. Met aandacht voor de menselijke maat, gezondheid en vergroening. Om deze beoogde stedelijke sfeer te bereiken, is het belangrijk om de woningdichtheid in Alexander te verhogen.

Door de toevoeging van circa 8 duizend woningen en cultureel-maatschappelijke voorzieningen ontstaat niet alleen een compleet stadshart, maar worden ook de goede condities voor een mobiliteitstransitie gecreëerd. Door met name stedelijke blokken toe te voegen, kan de gewenste bevolkingstoename plaatsvinden zonder dat de wijk haar ruimtelijkheid verliest.

Vermengen

In een levendig stadshart worden verschillende functies gemengd. Naast woningen worden ook cultureel-maatschappelijke voorzieningen toegevoegd. Kantoren en winkels behouden een prominente plek. Introverte gebouwen met gesloten gevels veranderen in ‘mixed-use’ complexen met een actieve en uitnodigende plint. Hierdoor wordt een eigentijdse mix van werken, winkelen, studeren en wonen in de Alexanderknoop zichtbaar. Alexanderknoop zal functioneren als een uitnodigend stadscentrum, dat een kweekvijver kan worden voor jong ondernemerschap en Rotterdams talent.

Vergroenen

Hoewel Alexander te midden van een reeks modernistische tuinwijken ligt is het rond het station helemaal niet groen. Ruim tweederde van het gebied is verhard. Door het gebied te vergroenen wordt dit letterlijke dieptepunt van Nederland tegelijkertijd klimaatbestendig en voetgangersvriendelijk gemaakt. 

Het straatprofiel in Alexander wordt nu nog getypeerd door verstrooid kijkgroen. Gebruiks- en verblijfsgroen spelen in de toekomstige Alexanderplaats een belangrijke rol voor het verlevendigen van de openbare ruimte. 
Verfijnen & Verduurzamen.

Verfijnen & Verduurzamen

De Alexanderknoop is en blijft (ook) een verkeersknoop. Maar dankzij de verdichting worden goede condities voor een mobiliteitstransitie gecreëerd. Omdat veel meer mensen in staat worden gesteld om hun dagelijks leven dicht bij huis te organiseren. Dat maakt dat veel meer mensen kunnen (en willen) gaan lopen, fietsen en het OV gebruiken. Vanuit het STOMP-principe* wordt de positie van voetgangers en fietsers in de wijk verbeterd; passend bij de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak (RMA). In het gebied wordt een fijnmazig voetgangers- en fietsnetwerk en een schoner OV-netwerk aangelegd en deelmobiliteit gestimuleerd. Tegelijkertijd blijft het gebied ook toegankelijk voor de auto.

De gebiedsvisie voor Rotterdam Alexander sluit zo aan op de 21e eeuw en benut het de potentie van de wijk. De regionale centrumpositie wordt nadrukkelijk omarmd in het ontwikkelingsperspectief. De toekomstige Alexanderknoop is uitstekend bereikbaar, stedelijk en groen. De wijk biedt ook ruimte om te pionieren en te vernieuwen. 
De Alexanderknoop is groots van schaal maar wordt toch menselijk en ademt onmiskenbaar de identiteit van Prins Alexander. Ooit gebouwd als vervoersknoop met kantoren en winkels, is het nu de hoogste tijd om hier een hedendaags en sociaal-cultureel stadshart voor meer dan 200.000 inwoners te realiseren; het Hart van Oost.