Amsterdam drijft weg op een zee van te dure stenen

Het leek even alsof de gekte op de Amsterdamse woningmarkt was afgekoeld. Hogere hypotheekrentes zouden de prijzen drukken, beleggers zouden hun greep op de markt verliezen en er zou eindelijk ruimte komen voor betaalbaar wonen. Maar nu de cijfers van dit jaar binnenstromen, zien we het tegenovergestelde: de koopprijzen in Amsterdam zitten weer stevig in de lift. Iets wat wij als makelaar al zagen, maar nu ook de cijfers (met vertraging) aantonen.

Tegelijkertijd verdwijnt de middenhuur in rap tempo. Grote beleggers verkopen hun bezit, vaak aan particuliere kopers, omdat regelgeving en onduidelijkheid het rendement onder druk zetten. Dat klinkt misschien als goed nieuws voor starters, maar in de praktijk belanden veel van die woningen in handen van vermogende nieuwkomers. En in Amsterdam betekent dat steeds vaker: expats.

Zo wordt het probleem tweeledig. Niet alleen verdampt het aanbod aan betaalbare huur, ook de koopmarkt wordt verder opgejaagd. Want elke woning die in het hogere segment wordt gekocht, drukt door in de hele keten: minder doorstroming, hogere vraag in lagere segmenten, stijgende prijzen overal. De middenklasse, zoals bijvoorbeeld de leraren, de zorgmedewerkers, de politieagenten, ziet de stad steeds verder uit het zicht verdwijnen.

De bouwproductie in Amsterdam blijft bovendien ver achter bij de ambities. Projecten worden uitgesteld of afgeblazen door stijgende kosten, stikstofbeperkingen en een gebrek aan investeerders. Het gevolg is voorspelbaar: meer schaarste, meer concurrentie en prijzen die losgekoppeld lijken van de realiteit van de meeste Amsterdammers.

En wat doet het beleid? Het stapelt maatregelen op maatregelen, maar mist een duidelijke koers. Zeker nu er geen kabinet is. Huurregulering zonder investeringszekerheid jaagt kapitaal de stad uit. Bouwambities zonder harde garanties blijven luchtkastelen. Zo houden we een vicieuze cirkel in stand waarin de woningvoorraad krimpt, de prijzen stijgen en de stad steeds exclusiever wordt. Wij merken nu ook dat steeds meer mensen naar het buitenland verhuizen. Spanje is een goed voorbeeld wat nu geniet van onze falende woningmarkt.

Amsterdam mag zich niet neerleggen bij het idee dat wonen alleen is weggelegd voor wie het meeste kan betalen. Wonen is de basis van een stad, geen luxeproduct. Dat vraagt om keuzes die pijn doen: meer bouwen voor de middengroep, bestaande betaalbare woningen beschermen, en verkoopstrategieën die de markt verder opdrijven, ontmoedigen. Daarnaast de huurwetgeving direct weer terugdraaien.

Als we dat niet durven, verandert Amsterdam langzaam maar zeker in een ansichtkaart: prachtig om te zien, maar leeg vanbinnen.

De stad moet weer een thuis worden, geen trofee.

Bianca Combee – Housing Service