Voor veel ondernemers is personeel de ruggengraat van hun bedrijf. Medewerkers zijn onmisbaar voor de continuïteit. Wanneer een werknemer langdurig uitvalt door ziekte, komt die bedrijfsvoering al snel onder druk te staan. Langdurig ziekteverzuim is niet alleen menselijk ingrijpend, maar ook financieel en organisatorisch belastend – zeker voor kleinere ondernemers met beperkte personeelsreserves.
Ziekteverzuim in cijfers en praktijk
Volgens het CBS lag het gemiddelde ziekteverzuim in Nederland in 2023 op 5,4 procent. In de zorgsector en het onderwijs lag dit cijfer nog hoger. Hoewel het verzuim onder mkb’ers doorgaans iets lager ligt, is de impact bij langdurige uitval juist groter omdat de bedrijfsstructuur kwetsbaarder is. Uit gegevens van TNO blijkt dat meer dan 70 procent van de kosten bij langdurig verzuim bestaat uit loondoorbetaling en vervanging, en slechts een klein deel uit verzuimbegeleiding.
In de regio Noord-Holland krijgen vooral dienstverlenende bedrijven en technische sectoren te maken met langdurig verzuim door fysieke klachten, stress of burn-out. De vergrijzing en personeelstekorten versterken deze trend. Wanneer één medewerker maanden uitvalt, betekent dat voor veel ondernemers dat werkzaamheden blijven liggen, deadlines verschuiven of collega’s structureel overbelast raken. Dat heeft niet alleen invloed op de productiviteit, maar ook op het werkplezier van het hele team.
Financiële gevolgen voor het mkb
Ondernemers zijn in Nederland wettelijk verplicht om gedurende de eerste twee jaar van ziekte het loon van hun zieke medewerker door te betalen. Die verplichting geldt ook als het bedrijf tijdelijk stilligt of als de werknemer niet vervangbaar is. Voor bedrijven zonder vangnet kan dit leiden tot ernstige financiële druk. Volgens MKB-Nederland worden jaarlijks duizenden ondernemers geconfronteerd met onverwachte kostenposten als gevolg van langdurig verzuim, vaak oplopend tot tienduizenden euro’s.
Een verzuimverzekering kan in dit soort situaties uitkomst bieden. Deze verzekering dekt (een deel van) de loondoorbetaling bij ziekte, waardoor de financiële gevolgen voor de ondernemer beperkt blijven. Daarnaast bieden veel verzekeraars begeleiding bij re-integratie, arbodienstverlening en verzuimpreventie. Vooral voor kleinere ondernemingen kan dit een essentieel vangnet zijn dat voorkomt dat ziekteverzuim het voortbestaan van de zaak bedreigt. Zo’n verzekering is geen overbodige luxe, maar eerder een strategische keuze om risico’s te beheersen.
Menselijke en organisatorische impact
Naast de financiële druk heeft langdurig ziekteverzuim ook invloed op de interne dynamiek. Collega’s moeten taken overnemen, planningen worden aangepast en er ontstaat vaak onzekerheid over hoe lang de situatie zal duren. In kleine teams kunnen persoonlijke relaties onder druk komen te staan. Zeker wanneer het gaat om langdurige psychische klachten, is het voor zowel werkgever als collega’s lastig om de balans te bewaren tussen empathie en bedrijfsbelangen.
Volgens ArboNed is open communicatie en vroegtijdige interventie de sleutel tot succesvolle re-integratie. Werkgevers die actief contact houden met hun zieke medewerker en investeren in preventieve maatregelen – zoals werkplekonderzoeken, coaching of aanpassing van werkdruk – verkleinen de kans op langdurig verzuim aanzienlijk. Ook regionale samenwerking speelt hierin een rol. In Noord-Holland zijn er steeds meer netwerken van ondernemers en zorgprofessionals die kennis delen over duurzame inzetbaarheid en het voorkomen van uitval.
Kortom, langdurig ziekteverzuim heeft een diepe impact op ondernemers, zeker in de regio waar het personeelsbestand klein is en de marges smal zijn. Financieel, organisatorisch én menselijk vraagt het veel van de veerkracht van een bedrijf. Door bewust te investeren in preventie, heldere communicatie en een goede verzuimverzekering, kunnen ondernemers zich wapenen tegen de risico’s van langdurige uitval. Zo blijft er ruimte om niet alleen op korte termijn te overleven, maar ook op lange termijn duurzaam te groeien.
