Sleutelrol voor offshore sector: boost aan energietransitie

De boodschap van ‘offshore dames’ Sylvia Boer (directeur vereniging Amsterdam IJmuiden Offshore Ports – AYOP) en Dorothy Winters (programmamanager offshore wind AYOP) is helder: “De regio rondom het Noordzeekanaal speelt een sleutelrol in de energietransitie. Het is alleen jammer dat onzichtbaar blijft hoeveel potentie deze sector met zich meebrengt en wat het belang is van havens met de toeleverende industrie voor de energietransitie.” Hoog tijd om daar verandering in te brengen.

De energietransitie – van grijze, fossiele brandstoffen naar groene (wind)energie – is veel dichterbij en concreter dan menigeen denkt, stelt Winters. “We zitten er al middenin, maar veel mensen praten erover alsof het iets is wat in de toekomst gaat gebeuren, terwijl het een sneltrein is die voort dendert en veel dimensies kent”, vult Boer aan. “Je kunt niet zomaar de gas- of oliekraan dichtdraaien en overgaan op groene stroom. Gas is een transitiebrandstof, die heb je juist keihard nodig om die overgang van grijs naar groen te kunnen maken. Experts verwachten dat in 2050 groene stroom pas de helft in de totale energieconsumptie kan verzorgen. Energiebedrijven zijn allerlei duurzame initiatieven aan het ontplooien en dat juichen we toe, maar je moet wel realistisch blijven. Je kan niet van het ene of het andere moment van grijs naar groen overstappen, dat is onmogelijk.”

Belangrijke rol AYOP-leden

Veel van de AYOP-leden zitten al in die transitie-sneltrein: organisaties die in de offshore-industrie actief of eraan gelieerd zijn en in het Noordzeekanaalgebied gevestigd zijn of zaken doen. Boer: “Als vereniging hebben we ingangen om met elkaar die windparken op zee te realiseren. Wij fungeren als strategisch partner en brengen partijen samen in de hele supply chain. En niet alleen als het gaat om nieuwe energie, wij denken ook mee als het gaat om het circulair ontmantelen van oude productieplatforms en het hergebruiken van de bestaande infrastructuur. Daar kunnen onze leden ook een rol in spelen. Als vereniging leggen we verbanden tussen leden onderling, naar opdrachtgevers of andere stakeholders. Het is onze taak om ontwikkelingen vroegtijdig te signaleren, aan te jagen en partijen in beweging te krijgen. We doen als vereniging meer dan op de winkel passen, maar zijn proactief aan het werk. Zo bieden we de AYOP-leden toegevoegde waarde, daar betalen ze immers contributie voor.”

Werk in de ‘achtertuin’

In 2020 werd het convenant ‘Energiehaven IJmuiden’ ondertekend. De komende jaren worden steeds meer windparken op de Noordzee gebouwd en de Energiehaven is een belangrijke uitvalsbasis voor de aanleg en het onderhoud daarvan. Ook hier zijn AYOP-leden nauw bij betrokken. “De diversiteit aan bedrijven in het Noordzeekanaalgebied is groot. Praktisch alle componenten die te maken hebben met de operatie en het onderhoud van offshore wind zijn hier aanwezig. De diversiteit vertaalt zich in de soorten bedrijven: de een levert technisch personeel, de ander equipment of de juiste knowhow. We hebben én mensen die kunnen varen én mensen die sterk zijn in onderhoud én experts op het digitale gebied”, aldus Winters. Boer: “De ontwikkelingen op de Noordzee gaan heel snel, en dat gebeurt allemaal in onze achtertuin.”

Hoog ambitieniveau

Winters: “We zijn als Metropoolregio Amsterdam een van de grootste regio’s van Nederland en als AYOP zijn we in die regio een belangrijke radar wat energietransitie betreft.” Boer: “Dat komt ook omdat we openstaan voor samenwerking met andere regio’s zoals Den Helder en Rotterdam, dat zit een beetje in het DNA van de regio. We kunnen van elkaars kennis en ontwikkelingen leren. De energietransitie vraagt ook om allerlei samenwerkingsverbanden. We willen als regio wat energietransitie betreft graag vooroplopen. De ambitie is in elk geval heel hoog. Wij kunnen als AYOP daar een heel concrete bijdrage aan leveren.”

Cruciale infrastructuur

Winters: “We zijn als regio soms on-Amsterdams bescheiden. We hebben zoveel mooie, gespecialiseerde bedrijven waar heel veel werkgelegenheid en omzet in zit. Bovendien zitten we midden in een cruciale infrastructuur. Zo zijn we bijvoorbeeld een heuse logistieke kabel-hub aan het worden: stroomkabels die tussen de wal en de windmolenparken lopen.  Als we alleen al naar onze eigen regio kijken, gaan we tot 2030 vertienvoudigen qua capaciteit. Tennet maakt vijf ‘stopcontacten’ voor de kust van onze regio. Die hebben onderhoud nodig. Wij zitten dichtbij en hebben de specialistische bedrijven, equipment én knowhow in huis. Daar mogen we best wat meer trots op zijn. Het is onze taak om dat te etaleren en te laten zien waar we dagelijks mee bezig zijn.”

Werkgelegenheid in breed spectrum

Boer: “Er is veel personeel nodig om het werk te kunnen doen. Die mensen moet je enthousiasmeren voor een sector die vrij onbekend is bij jongeren. Wij hebben het in ons bloed, wij zijn ‘offshoredames’ en hebben van huis uit meegekregen dat deze wereld bestaat. Maar als je dat niet hebt, is het een verborgen wereld. Dat is zo jammer, want er zijn veel mooie, uitdagende banen en zoveel werkgelegenheid. De offshoresector en de regio bieden zoveel kansen. En er komt allerlei nieuw werk bij, zoals dronevliegers en IT’ers.”  Winters: “Het zijn niet alleen mensen die met overall en helm met een heli of per schip naar hun werk  gaan. Het spectrum van het werk is zoveel groter. Werken in de windbranche is een combinatie van elektrotechniek, IT en werktuigbouwkunde. Sommige functies op hoogte, andere niet.”

Kennismaken met branche

Boer: “Samenwerken met onderwijsinstellingen is dan ook belangrijk. We zoeken altijd naar goede, strategische partners en hebben die gevonden in onder andere Techport en Nova College. We zijn nu bezig met een pilot om een pool samen te stellen met stagiairs en trainees. Zo willen we het onderwijs en bedrijfsleven beter op elkaar laten aansluiten. De behoefte vanuit de bedrijven is er zeker: er hebben al 25 bedrijven serieuze interesse getoond. Voor iedereen die de sector niet kent, kan dit een prima kennismaking zijn. We hebben die mensen, de toekomstige experts hard nodig. Want zoals gezegd: de energietransitie gaat in sneltreinvaart. En wij willen als regio daar een sleutelrol in blijven spelen.”