Verborgen offshorewereld in het havengebied

Vanaf de dertiende verdieping van het Havengebouw aan de Ruijterkade in Amsterdam werkt Sylvia Boer samen met haar collega’s in de ‘verborgen wereld’ van de offshore, oftewel de olie-, gas- en windenergiesector in het Noordzeekanaalgebied. Ze is directeur van de vereniging Amsterdam IJmuiden Offshore Ports (AYOP). “Deze sector levert veel werkgelegenheid en innovatiekracht. Zo waanzinnig mooi en tegelijkertijd zo onzichtbaar en door sommigen verguisd. Veel mensen realiseren zich niet hoe belangrijk een offshorehaven voor een stad is.”

Enorme energiebehoefte

De offshore levert olie, gas en wind. Broodnodig, want onze energiebehoefte is de laatste decennia enorm gestegen. Bijna elke Nederlander heeft een mobieltje, computer of tablet. Onze welvaart is toegenomen, daarmee ook de consumptie en dus ook het energieverbruik voor de productie van die consumentengoederen. Bedrijven slaan hun gegevens op in de cloud van grote datacenters. Kortom, de vraag naar energie is enorm. “Tegelijkertijd zitten we midden in de energietransitie”, vertelt Sylvia Boer (Dordrecht, 1982), sinds 1 februari 2020 directeur van AYOP. “De offshoreketen is daarbij enorm belangrijk. Om de klimaatdoestellingen te halen, wordt de komende jaren sterk ingezet op wind op zee.”

In 2022 starten zowel Vattenfall als het CrossWind-consortium – bestaande uit Eneco en Shell – met de bouw van de windparken Hollandse Kust Zuid en Hollandse Kust Noord voor de kust van IJmuiden. Het gaat dan over ruim tweehonderd windmolens die in 2023 moeten draaien. En daarna moeten worden onderhouden. “Je begrijp dat hier ontzettend veel werk uit komt voor onze leden, wat ook goed is voor de werkgelegenheid in de regio.”

Kennis van olie & gas

Bij die klimaatdoelstelling hoort ook reductie van het gebruik van olie en gas. Boer: “Maar Noordzeegas hebben wij de komende jaren nog heel hard nodig om over te kunnen stappen op nieuwe energievormen. Op dit moment zijn die nog niet toereikend om de volledige energiebehoefte van Nederland te dekken. Daarnaast hebben we veel kennis en een infrastructuur opgebouwd, zoals bestaande pijpleidingen, die we voor de nieuwe energiesystemen kunnen hergebruiken. Bovendien is de sector hard bezig met verduurzaming. Denk daarbij aan walstroom in de haven, schepen die op biobrandstoffen varen, of het afvangen en ondergronds opslaan van CO2 uit de industrie.”

Samenwerking versnelt energietransitie

AYOP bestaat dit jaar al 35 jaar en telt ruim negentig leden. Allemaal partijen die in de offshore-industrie actief of eraan gelieerd zijn en in het Noordzeekanaalgebied gevestigd zijn of zaken doen. Onder de leden klinkende namen als Eneco, Tata Steel, Rabobank, Damen Shipyards, Boskalis en Vattenfall. Kleinere of minder algemeen bekende organisaties zoals C-Ventus, CHC Helicopters, FMTC Safety en Z-Bridge zijn eveneens lid. “Dat zijn waardevolle contacten, die hebben we ook met lokale en regionale overheden, zoals de Provincie Noord-Holland en kennis- en onderwijsinstellingen als Nova College en Techport. Als vereniging hebben we ingangen om met elkaar die windparken te realiseren. Wij fungeren als strategisch partner en brengen partijen samen in de hele supply chain. En niet alleen als het gaat om nieuwe energie, wij denken ook mee als het gaat om het ontmantelen van oude productieplatforms en het hergebruiken van de bestaande infrastructuur en materialen. Daar kunnen onze leden ook een rol in spelen. Als vereniging leggen we verbanden tussen leden onderling en naar opdrachtgevers.”

Groei

De vereniging is de laatste twee jaar hard gegroeid. De voordelen van de netwerkorganisatie zijn juist in deze tijd van de energietransitie meer dan ooit duidelijk. Boer: “Maar groei is geen doel op zich. Onze taak is juist onze leden te laten groeien en het netwerk te versterken. Bedrijven die zich bij ons aansluiten moeten waarde kunnen toevoegen aan dat netwerk. Dat is ook onze kracht. Het is niet alleen halen, maar ook iets brengen, net als in een huwelijk. We hebben inmiddels de complete waardeketen in ons netwerk zitten. Wij kunnen de verbanden leggen die bij grote processen en projecten nodig zijn. Onze ervaring is dat onderlinge samenwerking de handel stimuleert en dat staat bij AYOP centraal.”

Energiehaven IJmuiden

Een mooi voorbeeld is het convenant voor een nieuwe energiehaven dat begin dit jaar is ondertekend. Het baggerdepot in de voormalige Averijhaven in IJmuiden wordt ontwikkeld tot Energiehaven. Hard nodig, want de komende jaren worden steeds meer windparken op de Noordzee gebouwd en de Energiehaven is een belangrijke uitvalsbasis voor de aanleg en het onderhoud daarvan. Boer: “We hebben in 2015 al onderzoek geïnitieerd, en zijn sindsdien nauw betrokken bij de verdere uitwerking van het plan. Van de vijf convenantpartners zijn vier AYOP-leden, dus we zitten meteen met de relevante stakeholders om tafel.”

Belang van havens

Het kantoor van AYOP zit op een strategische locatie. Boer: “Aan de Ruijterkade zien we twee werelden: het havengebied en de stad. Best of both worlds dus. Veel mensen realiseren zich niet hoe belangrijk een haven voor een stad en een land is. Zonder deze havens geen levensmiddelen, geen medicijnen, geen brandstoffen en dus geen energie. Havens dragen elke dag bij aan het draaiende houden van de economie. Negentig procent van wat wij consumeren, komt via schepen van over de hele wereld via havens binnen. Niet alleen voedings- en gebruiksartikelen, maar ook de ruwe olie voor je benzine aan de pomp en elektriciteit waarmee je ’s avonds Netflix op je tv kijkt. En daar hangt een hele logistieke keten van partijen en toeleveranciers omheen, die dat met elkaar realiseren. Het zorgt dus voor een enorme werkgelegenheid en innovatiekracht voor de BV Nederland, daar mogen we best trots op zijn. Zo jammer dat onzichtbaar blijft hoeveel potentie deze sector met zich meebrengt en wat het belang is van havens. De sector verdient beter, maar het is voor veel mensen nog een verborgen wereld. Een wereld die wij met trots ‘onthullen’.”