‘Mobiliteit verandert, doe je mee?’

Kent u The Jetsons nog? Deze animatieserie over een gezin in 2062 werd uitgezonden in de jaren zestig en tachtig. Toen werd gedacht dat auto’s inmiddels vliegende schotels zouden zijn, die je niet parkeerde maar inklapte. Fietsen deed men ook niet: via buizenpost kwamen personages van A naar B. Zo ver zijn we nog niet, maar wie samen met SPIE aan de slag gaat met E-Mobility werkt aan de mobiliteitsoplossingen van de toekomst.

“Over een paar jaar mogen er geen nieuwe benzineauto’s meer worden verkocht, maar we hebben nog lang niet voldoende oplaadpalen staan om aan de groeiende vraag van elektrische autorijders te voldoen. Bovendien hebben we straks niets meer aan een deel van de laadpalen die er nu staan: de laadcapaciteit van auto’s verandert met de dag. Daarnaast zijn er nu ook mogelijkheden om auto’s te ontladen en dat kunnen veel laadpalen niet. Een deel ervan is daar wel op aan te passen, maar de meesten niet.” Aan het woord is Peter Boer, Business Development Manager bij SPIE Nederland Tech FM West.

De evolutie van de laadpaal

In het kader van Aantoonbaar Groen, een projectgroep van SPIE Nederland, zet SPIE volop in op E-Mobility. “We zijn al een tijdje bezig met elektrische mobiliteit. Ik heb in 2010 nog meegewerkt aan de totstandkoming van de laadpaal zoals we die nu kennen. Die paal is geëvolueerd: het is een slimme paal geworden, met allerlei software erin.” Dat gecombineerd met het gegeven dat de overheid heeft bepaald dat vanaf 2025 bij nieuwe gebouwen 1 op de 5 parkeerplaatsen voorzien moet zijn van een laadpaal, betekent dat veel bedrijven hun utiliteitsgebouw volledig moeten herzien: het hele terrein moet worden ingericht op elektrisch rijden. “Dat betekent dat je aansluitwaardes gaat verhogen, waardoor er meer gevraagd wordt van het elektriciteitsnet. Hoe gaan we daar slim mee om?”

Zonne-energie opslaan

SPIE adviseert onder andere klanten die zonnepanelen op hun daken willen plaatsen, zodat ze met de opgewekte zonne-energie hun elektrische auto’s kunnen opladen. “Het aanbod van energie vanuit die panelen fluctueert. Als de zon fel schijnt is het aanbod enorm groot, maar op dat moment heb je de energie misschien juist niet hard nodig. Als je veel energie teruglevert aan het elektriciteitsnet, kun je zelfs worden beboet. Dan is een batterij naast je pand handig: daarin sla je tijdelijk je opgewekte energie op. Op het moment dat je het nodig hebt, als er bijvoorbeeld veel auto’s tegelijk op je terrein staan die moeten worden opgeladen, doe je een beroep op die energie.”

Energiemanagementsysteem

Hoe groter de vraag naar energie, hoe groter het vraagstuk, merkt men bij SPIE. “Veel bedrijven hebben nu wel een paar laadpalen staan. Maar als het aantal elektrische auto’s toeneemt en je meer palen nodig hebt, wordt het tijd om daar slimmer mee om te gaan. Elk gebouw heeft een bepaalde capaciteit aan stroom, wij kijken samen met de klant naar hun energiemanagementsysteem. Als dat nog compleet ontbreekt, bouwen we dat samen met de klant op. Stel dat iemand zijn elektrische auto aan de stroom zet terwijl die nog voor tachtig procent vol zit. Die persoon zit de rest van zijn werkdag binnen op kantoor en heeft de auto niet nodig. Maar het gebouw heeft wél extra stroom nodig, omdat het bijvoorbeeld een donkere dag is en er meer lampen moeten branden. Dan kan het energiemanagementsysteem ervoor zorgen dat er een beetje stroom uit die auto wordt gehaald voor gebruik in het pand. Aan het eind van de dag heeft datzelfde energiesysteem ervoor gezorgd dat de eigenaar van de auto een volgeladen auto mee naar huis krijgt.”

Aanpasbare laadpalen nodig

Om dit voor elkaar te krijgen, heb je wel modulair aanpasbare laadpalen nodig. En elektrische auto’s die het aankunnen om (deels) ontladen te worden en later weer opgeladen. “We zitten nu in Nederland op ongeveer 200.000 laadpalen, maar de verwachting is dat we er in 2030 maar liefst twee miljoen nodig hebben. Van snelladers, bijvoorbeeld naast snelwegen, hebben we er nu ongeveer 4500. Daar hebben we er in 2030 zo’n 35.000 van nodig. Deze aantallen zijn gebaseerd op de aantallen elektrische auto’s die nú verkocht worden. Maar op het moment dat er geen nieuwe benzineauto’s meer verkocht worden, wordt de vraag naar elektrische auto’s vele malen groter. En dus ook de vraag naar laadpalen. Daar moeten we klaar voor zijn.

Enorme diversiteit

SPIE is daarom volop bezig allerlei concepten te ontwikkelen, voor heel diverse soorten klanten. “Organisaties maken gebruik van verschillende soorten vervoer. Bovendien gaan ze op verschillende manier om met het gebruik van elektrische auto’s. Je hebt de ‘auto van de zaak’ die werknemers ’s nachts thuis aan de lader zetten, je hebt bedrijfsauto’s die ’s nachts op de zaak staan en daar geladen worden en je hebt bijvoorbeeld autoverhuurbedrijven die continu moeten laten. Dit vraagt om een enorme capaciteit én enorme diversiteit in vraag en aanbod. Dit kan het elektriciteitsnet niet opvangen, daar heb je onder andere zonne-energie en windenergie voor nodig. En slimme systemen in gebouwen die hun eigen energie opwekken, gebruiken en recyclen.

Zelfvoorzienend

Bedrijven en particulieren worden daarmee minder afhankelijk van stroom via het elektriciteitsnet, ze worden – voor een groot deel – zelfvoorzienend in energie. “In 2023 stopt de verrekenregeling: de regeling waarmee je met de netbeheerder verrekent wat je teruglevert. Daarom is het zinvol om je eigen batterij te kopen. Die verdien je snel terug. Bovendien wordt de capaciteit op het net ruimer als veel bedrijven en particulieren hun vraag niet meer bij het net neerleggen, maar bij hun eigen batterij met energie.”

Dit geeft onder andere gemeenten de gelegenheid het net wél te benutten, door veel meer laadpalen op openbare plekken te plaatsen. “Denk aan portiekwoningen, waarvan alle bewoners op elke verdieping een laadpaal nodig hebben voor hun elektrische auto. Je kunt niet vóór elke woning drie palen neerzetten. Dan kun je beter in het begin van de straat een lader inbouwen in een elektriciteitskast. Er zijn allerlei proeven waarbij stekkers worden gemaakt in lantaarnpalen, in bloembakken: mobiliteit gaat er heel anders uitzien. Nu we bijna huilend bij de benzinepomp staan, is dat een heel prettig vooruitzicht. Voor 9 euro aan ‘openbare stroom’ heeft jouw elektrische auto een volle tank!”

Kies voor een slimme paal

Als het pijn gaat doen in de portemonnee, gaat de bewustwording een stuk sneller. En als de maatschappij er qua infrastructuur klaar voor is, wordt de aanschaf van die elektrische auto nog aantrekkelijker voor particulieren én werkgevers. “Investeren in laadoplossingen doe je voor de lange termijn. Een goede laadpaal gaat een jaar of dertig mee en bestaat uit modulaire componenten die onderling uitgewisseld kunnen worden en zo aanpasbaar zijn dat ze klaar zijn voor toekomstige ontwikkelingen. Kies niet voor de allergoedkoopste paal: die kan niet communiceren met de installaties in jouw gebouw en niet met zijn soortgenoten. Elk van die palen kent hoge installatiekosten omdat elke paal apart gevoed moet worden. Als je tien slimme palen naast elkaar zet, kun je ze aan elkaar verbinden zodat de energie wordt verdeeld, al naargelang de vraag naar energie. Op de lange termijn een stuk voordeliger.”

Nederland mobiel houden

Nu we – deels – terugkeren naar kantoor, keert het filebeeld terug. De ANWB en RAI verwachten zelfs dat als we állemaal terugkeren naar kantoor, we een enorm verkeersinfarct veroorzaken. “We moeten Nederland met z’n allen een beetje mobiel houden en daarom is het nodig mobiliteit in z’n algemeenheid te veranderen. Dat gebeurt ook al: er zijn nog nooit zoveel motoren verkocht als vorig jaar. Elektrische fietsen, elektrische scooters, elektrische motoren: je manoeuvreert er vliegensvlug mee door het (stads)verkeer en op de plek van bestemming plug je hem makkelijk in een lader. We moeten er wel over nadenken welke plek deze voertuigen krijgen op onze wegen.”

Veel bedrijven zijn zich aan het voorbereiden op de veranderende vraag naar elektriciteit. “Niet alleen ondernemingen met één of meer vestigingen, maar bijvoorbeeld ook vastgoedbedrijven met meerdere panden en overheidsdiensten zoals Rijkswaterstaat en de politie.” De vraag naar automatisering en passende software komt bijna automatisch om de hoek bij gesprekken over E-Mobility. “We gaan dat gesprek graag aan: wat zijn jouw wensen op het gebied van mobiliteit, wat heb je nu en in de toekomst nodig? We kunnen je op het gebied van energiemanagement uitstekend van dienst zijn.”

Quotes:

‘Mobiliteit gaat er echt heel anders uitzien. Nu we bijna huilend bij de benzinepomp staan, is dat een heel prettig vooruitzicht. Voor 9 euro aan ‘openbare stroom’ heeft jouw elektrische auto een volle tank!’

‘We moeten Nederland met z’n allen een beetje mobiel houden en daarom is het nodig mobiliteit in z’n algemeenheid te veranderen’

‘Wat zijn jouw wensen op het gebied van mobiliteit, wat heb je nu en in de toekomst nodig? We kunnen je op het gebied van energiemanagement uitstekend van dienst zijn’