Uitzonderlijk begaafd: Zeldzaam en toch heel normaal

Omdat het slechts een half procent van de bevolking betreft, zijn het kinderen waar je zelden over hoort. Toch, als ze zichzelf zijn en hun passie vinden, kunnen ze als volwassenen veel betekenen voor de maatschappij. Het zijn mensen die in het bovenste percentiel van de gemeten intelligentie horen, met een IQ van 145 en hoger.

Een groep kinderen (en volwassenen) in Nederland voelt zich regelmatig niet herkend en erkend. Ze zien zich gedwongen om zich aan te passen aan het gemiddelde. Renata Hamsikova van IEKU Advies in Zwaag (gemeente Hoorn) begeleidt deze kinderen en hun ouders. “Het is extreem specialistisch werk omdat het gaat om mensen die extreem verschillen van de norm.”

Ze vervolgt:“Moeten we iets zeldzaams en wat niet zo vaak in de natuur voorkomt, negeren? Verwacht de natuur ooit dat een zeldzaam dier met specifieke levensbehoeftes zich aanpast aan het gemiddelde? In de natuur bestaat geen gemiddelde, daar heeft iedere levensvorm een eigen habitat. Zo hoort het, want alleen zo kan het overleven.”

Bij mensen is het niet anders, benadrukte Renata. “Uitzonderlijk begaafde kinderen (meer dan 145 IQ) hebben andere behoeftes dan anderen. Het is belangrijk om aan die behoeftes te voldoen, anders ontwikkelen ze zich niet goed. Tegelijkertijd, als deze kinderen adequaat begeleiding krijgen, kunnen ze veel betekenen voor anderen. Zowel in technische beroepen, creativiteit, wiskunde, bouwkunde of als bakker of timmerman, als ze hun passie vinden, kunnen ze daarin excelleren.”

Hoe belangrijk is het voor je werk dat je jezelf bent?

“Ik zie vaak dat uitzonderlijk begaafde kinderen niet zichzelf durven zijn omdat men verwacht dat ze zich aanpassen aan het gemiddelde. Stel je eens voor wat dat doet met hun zelfbeeld, hun expressie en creativiteit. Dat durven ze ook niet te laten zien en dat heeft effect op hun hele leven. Alleen als je jezelf kunt zijn en doen wat je leuk vindt, zal je in je werk de beste zijn en  anderen inspireren.”

Inspirators nodig

“Deze kinderen hebben inspirators nodig. Ze hebben vaak op zeer jonge leeftijd innovatieve ideeën en begrijpen meer dan hun leeftijdgenoten. Neem Lars. Hij is 12 jaar en gaat niet naar school, omdat hij zo ver is met wiskunde dat ze hem in het vwo geen les meer kunnen geven. Een universiteit bij hem in de buurt heeft aangeboden hem wiskunde en natuurkunde te onderwijzen.” 

Durven zijn wie je bent

“Het is mijn dagelijks werk deze kinderen te helpen om te durven zijn wie ze zijn, zich te ontwikkelen en hun passie te ontdekken. Als je mensen helpt zichzelf te zijn, heeft iedereen daar profijt van! Dan zie je tevreden mensen, die vanuit hun kern leven en doen waar ze goed in zijn. Niet alleen voor henzelf, ook voor het geheel.”